Poniżej odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania (Frequently Asked Questions - FAQ) dotyczące serwisów meteorologicznych ICM.
siatka 4 kmczy
siatka 1,5 km?
fala na froncie?
Podstawowymi dokumentami opisującymi zasady korzystania z serwisów ICM UW są Regulamin serwisu meteo.pl i Regulamin świadczenia usług udostępniania danych w formie API. Poniższe odpowiedzi maja charakter pomocniczy, a w przypadku zaistnienia wątpliwości należy traktować treść regulaminów jako nadrzędną.
Planując prace związane z wykorzystaniem prognoz meteorologicznych ICM UW prosimy o zgłoszenie na adres meteo@icm.edu.pl celem ustalenia zasad współpracy i zapewnienia dostępu do danych. W przypadku projektów badawczych i badawczo-rozwojowych prosimy o kontakt na etapie składania wniosku celem oszacowania pracy potrzebnej do przygotowania takich danych, uwzględnienia zadań zespołu ICM UW w harmonogramie takiego projektu i sformalizowania współpracy.
W przypadku prac niezwiązanych z realizacją projektów (m.in. prace dyplomowe) udostępniamy dane pod warunkiem, że nie wiąże się to ze znacznym nakładem pracy po stronie zespołu. W celu uzyskania dostępu niezbędne jest pismo, w którym należy podać tytuł pracy, jednostkę i promotora. W większości przypadków, po dokonaniu zgłoszenia w postaci skanu oficjalnego pisma na adres meteo@icm.edu.pl umożliwiamy darmowe skorzystanie z api.meteo.pl. Dane (zarówno surowe jak i przetworzone) z modelu UM nie mogą być wykorzystywane w celach komercyjnych oraz nie mogą być umieszczane na stronach/serwisach zawierających reklamy bez dodatkowego, pisemnego porozumienia.
Tak.
Prognozy ICM można wykorzystywać na stronach internetowych pod warunkiem nieumieszczania reklam. Zawsze należy podać źródło prognoz, zgodnie z zasadami podanymi w tej sekcji.
Tak, pod warunkiem, że wyświetlone jest pełne okno meteorogramu wraz z podanym źródłem prognozy (patrz też pytanie: Co powinno znaleźć się w informacji o źródle prognozy?).
„Prognoza została udostępniona nieodpłatnie przez serwis meteo.pl prowadzony przez ICM, Uniwersytet Warszawski.” W przypadku prognoz z modelu UM dodatkowo „Wyniki uzyskano przy użyciu oprogramowania Met Office.” Informacja powinna być wyraźna i czytelna.
Tak, pod warunkiem, że na tej stronie będzie wyraźny przycisk/link otwierający stronę z informacjami o źródle prognozy (o źródle prognozy: patrz pytanie powyżej).
Nie.
Tak, pod warunkiem umieszczenia adnotacji Komentarz pochodzi z bezpłatnego serwisu meteo.pl, prowadzonego przez ICM, Uniwersytet Warszawski. Komentarze zamieszczane są codziennie także na naszej stronie na Facebooku: www.facebook.com/MeteoICM
Tak, pod adresem m.meteo.pl.
Tak, z zachowaniem zgodności z zapisami Regulaminów. Dla celów aplikacji mobilnych proponujemy korzystać z serwisu API.
Tak, ale tylko na własny użytek niekomercyjny. Udostępnianie ich dalej, nawet nieodpłatne, wymaga naszej pisemnej zgody. Przez dalsze udostępnianie rozumiemy także tworzenie na podstawie tych danych własnych aplikacji pogodowych.
W chwili obecnej nie mamy własnej aplikacji, ale z inicjatywy użytkowników powstało dużo takich programów, wystarczy poszukać w GooglePlay/AppStore/WindowsStore. Prosimy o zgłaszanie aplikacji korzystających z prognoz ICM UW w sposób niezgodny z Regulaminem.
Prosimy o kontakt z autorem aplikacji.
Nie.
Pobieranie prognoz możliwe jest poprzez API (obecnie w fazie testów). W razie wątpliwości prosimy o kontakt na meteo@icm.edu.pl.
Stare meteorogramy są dostępne w ten sam sposób, jak bieżące (o ile zostały wygenerowane). Należy tylko zmienić lub dopisać datę w adresie danego meteorogramu. Jest to pole &fdate=yyyymmddhh gdzie yyyy to rok, mm miesiąc, dd dzień, hh godzina startu prognozy. Przykładowy adres: http://www.meteo.pl/um/php/meteorogram_id_um.php?ntype=0u&id=2218&fdate=2017091306. Numer id pozwala określić położenie, któremu odpowiada meteogram. Numery id dla poszczególnych miejscowości można sprawdzić na podstawie adresu meteogramu wybierając daną lokalizację poprzez opcję Wybierz inną miejscowość. Meteorogramy są przechowywane przez około 6 miesięcy. Starsze są niedostępne. Jeśli przy próbie uzyskania historycznego meteorogramu pojawi się komunikat Żądany meteogram w przygotowaniu oznacza to, że meteorogramu nie ma w bazie.
Wyniki prezentowane w serwisie meteo.pl są prognozami i mogą różnić się od warunków pogodowych, jakie miały miejsce w rzeczywistości. W szczególności prognozy nie powinny być wykorzystywane w postępowaniu dowodowym.
Model UM liczony jest 4 razy na dobę dla warunków początkowych z godz. 00, 06, 12 i 18 (według czasu UTC ). Prognozy pojawiają się na stronie po ok. 4.5 godz. od godziny podanej jako start prognozy.
Aktualizacje modelu WRF mają miejsce 2 razy na dobę dla warunków początkowych z godz. 00 i 12 UTC. Zwizualizowane wyniki obliczeń są dostępne na stronie po ok. 6,5 godzinach od czasu startu prognozy. Start prognozy następuje o godzinach 03 i 15 UTC.
Dokładniejsze zestawienie można znaleźć w osobnym zestawieniu. Meteogramy pojawiają się później niż mapy podstawowe.
Zasadniczo tak powinno być. Zdarza się jednak, że pierwsze kilka godzin prognozy trwa "rozruch" niektórych zjawisk w modelu, np. konwekcji, dlatego warto spojrzeć też na wyniki prognozy liczonej jako poprzednia. Dodatkowo, prognozy startujące o różnych godzinach mogą opierać się na większych bądź mniejszych zestawach danych początkowych, co też ma czasem wpływ na rozwój niektórych zjawisk pogodowych.
To zależy od modelu i godziny startu prognozy:
Dlatego, że nastąpiła zmiana czasu z zimowego (CET) na letni. Po zmianie czasu różnica między czasem urzędowym w Polsce (CEST) a UTC, w którym wykonuje się pomiary meteorologiczne i według którego prowadzi się obliczenia, wynosi dwie, zamiast jednej godziny. Dlatego też wyniki modeli będą pojawiały się godzinę później.
siatka 4 kmczy
siatka 1,5 km?
To jest przybliżona odległość w poziomie między punktami, w których są wyznaczane parametry opisujące stan pogody (temperatura, ciśnienie itp.). Bardziej technicznie, jest to odległość w poziomie między kolejnymi węzłami siatki obliczeniowej
Niektóre wielkości pokazywane na meteogramie to uśrednione wartości z sąsiadujących węzłów siatki obliczeniowej. Dla modelu UM 4km, jest to uśredniona wartość z 7x7 węzłów modelu. Podajemy też wartości z punktu środkowego oraz minima lub maksima z całego obszaru. Szczegółowy opis zawiera legenda każdego meteogramu.
Owszem, dla modelu UM przygotowujemy meteogramy co 28 kilometrów. Dodatkowo meteogramy generujemy w węzłach siatki obliczeniowej najbliższych miejscowościom, które są siedzibami gmin. W tej chwili pracujemy nad nowym systemem prezentacji prognoz, który da możliwość wybierania meteogramów z każdego węzła siatki obliczeniowej (patrz też pytanie: Czy na meteogramie pokazujecie prognozę w jednym punkcie?).
Najnowsza data prognozy w formacie XML dostępna jest pod adresem: http://meteo.pl/xml_um_date.php (UM).
Nie. Nowe prognozy pojawiają się o porach opisanych w osobnej odpowiedzi. Komputery bez przerwy sprawdzające na zapas
nowe meteogramy będą blokowane, ponieważ niepotrzebnie obciążają serwery i łącza sieciowe ICM.
Na górnej osi podany jest czas lokalny (CEST 1 lub CET 2), a na dolnej czas uniwersalny (UTC3 ). Różnica między czasami wynosi dwie godziny w okresie obowiązywania czasu letniego i jedną godzinę w okresie obowiązywania czasu zimowego. Czasy podane na obu osiach odnoszą się do wszystkich wykresów.
1 CEST - Central European Summer Time, czas środkowoeuropejski letni
2 CET - Central European Time - czas środkowoeuropejski
3 UTC - Universal Time Coordinated - czas uniwersalny
W prognozie uwzględniona jest wysokość npm. Jednak nie jest to wartość rzeczywista, ale taka, która wynika z topografii modelu. Na meteogramie można ją znaleźć w prawym górnym rogu. Są tam podane 3 liczby: najniższa wartość z obszaru meteogramu (min), najwyższa wartość z obszaru meteogramu (max) i wysokość npm dla środkowego węzła obszaru meteogramu (środek).
Ciśnienie przedstawione na meteorogramach jest ciśnieniem zredukowanym do poziomu morza. Dodatkowe informacje można też znaleźć w dalszej części naszych odpowiedzi (sekcja "Część meteorologiczna").
Na stacji meteorologicznej, gdy pada śnieg, mierzy się stan (grubość) pokrywy śnieżnej i masę wody ze stopionego śniegu, który wpadł do deszczomierza. Tak więc zmierzony jest przyrost pokrywy śnieżnej i wielkość opadu w milimetrach w sensie grubości warstewki wody utworzonej z tego opadu.
Model numeryczny określa stan fazowy opadu (śnieg, śnieg z deszczem, deszcz), natomiast nie podaje grubości (przyrostu) pokrywy śnieżnej, co mógłby zrobić, gdy pada tylko śnieg. Powodem jest to, że gęstość świeżo spadłego śniegu waha się w szerokich granicach: od 10 kg/m3 do 150, a nawet, do 170 kg/m3, jak podaje literatura meteorologiczna.
Wysokość opadu, niezależnie od stanu fazowego, model podaje w kg/m2 i gdy pada tylko śnieg, użytkownik chciałby wiedzieć ile centymetrów tego śniegu spadło. Tę zależność można określić tylko szacunkowo.
Oktant to ósma część. Służy do określania zachmurzenia, np. zachmurzenie 4/8 oznacza, że połowa nieba zasłonięta jest przez chmury, a 8/8 to pełne zachmurzenie.
Klasyfikacja zachmurzenia jest zgodna z poniższą tabelką (wartości orientacyjne):
| Bardzo niskie | 1000 mb | 0-111 m |
| Niskie | od 1000 mb do 800 mb | 111-1949 m |
| Średnie | od 800 mb do 500 mb | 1949-5574 m |
| Wysokie | od 500 mb do 150 mb | 5574-13608 m |
mb - ciśnienie w milibarach atmosfery standardowej
Im dłuższa prognoza, tym jej wiarygodność jest niższa. W zasadzie nie ma technicznych przeszkód, żebyśmy prognozę liczyli w takim horyzoncie, ale wtedy jej dokładność nie będzie znacząco lepsza od globalnych prognoz długoterminowych, które operują na rzadszej siatce obliczeniowej. W serwisie mapy.meteo.pl są dostępne wyniki 14-dniowej prognozy modelu GFS.
Znaczenie tych kolorów jest takie samo jak na mapach szczegółowych
. Okazało się, że na meteorogramach niektórzy użytkownicy
wolą posługiwać się skalą barw aniżeli wartościami liczbowymi opisanymi na osi pionowej i z myślą o tych osobach wykresy ciśnienia i wiatru zostały pokolorowane.
Burze są wyliczane przez model UM. W pierwszej kolejności są znajdowane węzły modelu w których suma w pionie krupy (GWP- graupel water path) przekracza wartość progową. Następnie w tych węzłach jest parametryzowany ładunek elektryczny. Jeśli ładunek ten przekroczy pewną wartość lub jej wielokrotność uważa się, że nastąpiło wyładowanie (lub kilka wyładowań). Pozostała reszta jest przekazywana do następnego kroku obliczeniowego. Prezentowana gęstość wyładowań jest ilorazem liczby wyładowań za okres czasu podzielonej przez obszar przynależny węzłowi modelu (16 km2).
Przykładowo: wartość 1 na mapie burz odpowiada 16 wyładowaniom za ostatnie 3 godziny w węźle modelu.
Przedstawienie burz na meteogramie objaśnione jest w osobnym pytaniu.
Informacje o burzach wprowadzamy na razie eksperymentalnie. Kolory wypełnień kółek oznaczają:
Sposób wyznaczania burz opisano w osobnym punkcie.
Zapraszamy na stronę weryfikacja.icm.edu.pl
Dotychczas używaliśmy nazwy meteorogram, choć w wielu językach stosowana jest ona zamiennie z meteogramem, dlatego u nas też w nowszych serwisach pojawia się w tej drugiej postaci.
Nie, nie ma literówki w nazwie mapy szczegółowej. Chodzi o lód.
Najbardziej widoczną, już na pierwszy rzut oka, różnicą między modelami jest krok siatki (ten parametr jest wymieniony, gdy decydujemy który model wybieramy UM 1,5km, UM 4km, WRF 3,4km). Z tego powodu UM 1,5km może uwzględnić wiele drobnych szczegółów, które nie zostają odwzorowane na rzadszej siatce modelu WRF.
Różnica ilości poziomów obliczeniowych, UM 70 natomiast WRF 48, jest istotna dla diagnozy i prognozy pionowej struktury temperatury i wilgotności atmosfery. Większa liczba poziomów obliczeniowych skutkuje lepszą prognozą rodzajów chmur, ich grubością, zasięgiem pionowym i lepszym punktem wyjścia do prognozy opadu.
Każdy z modeli nieco inaczej parametryzuje ( przybliża
) różne zjawiska fizyczne takie jak: transfer promieniowania, tworzenie się chmur i opadów itd. Modele mają też różną charakterystykę podłoża (inna siatka i inne klasy podłoża) oraz zasilane są danymi z różnych modeli globalnych, co czasami ma wpływ na wynik ostatecznej prognozy.
Modele meteorologiczne dla obszarów lokalnych, jak Polska czy Europa, wymagają dostarczenia danych początkowych stanu atmosfery i danych brzegowych. Źródłem tych danych są modele globalne, czyli liczące prognozę pogody na całej kuli ziemskiej. Dla modelu UM dane dostarcza globalny model UM liczony w MetOffice w Wielkiej Brytanii. Natomiast modele WRF jest zasilany modelem GFS liczonym w NCEP w USA. Modele UM i WRF nie są zasilane bezpośrednimi danymi obserwacyjnymi.
Dane obserwacyjne pochodzą od służb meteorologicznych prowadzących pomiary na obszarach swoich państw, jak również gromadzące dane satelitarne i z morza. Zatem są w sposób pośredni uwzględniane w procesie powstawania prognozy pogody w naszych modelach, dzięki mechanizmowi ich asymilacji w modeli globalnych.
Prognozowanie opadu jest jednym z trudniejszych zadań modeli numerycznych. Czasami błąd prognozy wynika ze specyfiki zjawisk lokalnych (patrz pytanie o oberwaniu chmury), a czasami na przykład, z błędnych warunków brzegowych, którymi zasilane są nasze modele. Do określania prawdopodobieństwa opadu zalecamy mapy obszarowe (tzw. szczegółowe), które pozwalają zorientować się, czy np. znajdujemy się w środku dużego obszaru z opadami, czy na jego skraju.
Ciepła pora roku odznacza się rozwojem chmur kłębiastych w dzień z przelotnymi opadami. Wieczorem i w nocy chmury zanikają i następnego dnia cykl się powtarza.
Poziome rozmiary opadów z tych chmur mieszczą się w przedziale od kilkuset metrów do kilkunastu kilometrów. Czasami są większe, gdy chmury łączą się w większe zespoły. Model UM ma krok siatki obliczeniowej 4 km, więc pole opadu może być mniejsze od kroku siatki, albo być porównywalne z krokiem siatki.
Lepsza sprawdzalność prognoz opadu zwykle jest w chłodnej porze roku, gdzie chmury tworzą się wskutek wślizgu nad powierzchnią frontową. Są to chmury warstwowe, a szerokość strefy opadu sięga do 300 km, jej długość znacznie więcej. Strefy opadu z takich chmur nie mają "dziur", tak jak to jest w przypadku opadu z chmur kłębiastych.
Tak, jak pisaliśmy wcześniej, odległość w poziomie między sąsiadującymi węzłami (krok siatki) modelu UM wynosi 4 kilometry. Zależność między krokiem przestrzennym modelu a rozdzielczością jest taka, że najmniejsze zaburzenie, jakie może być opisane przez model, ma długość dwóch kroków siatki. Tak więc w przypadku modelu UM o kroku siatki 4 km wszystkie zjawiska mniejsze niż 8 km mają charakter podsiatkowy, czyli nie mogą być rozwiązane w sposób jawny. Jedynym sposobem określenia ich ewentualnego wystąpienia jest parametryzacja, czyli statystyczny zawiązek pomiędzy zmiennymi wielkoskalowmi a procesami podsiatkowymi. Stąd trudności w precyzyjnym opisie wystąpienia lokalnej burzy w modelu 4 km.
Reguła jest przybliżona i dlatego przeliczanie jest proste. Na każde 10 metrów różnicy wysokości ciśnienie zmienia się o jeden hPa (ciśnienie maleje wraz ze wzrostem wysokości). Trzeba zatem znać wysokość danej miejscowości nad poziomem morza i wiedzieć, jaka wartość ciśnienia dla tej miejscowości podawana jest na mapie "Ciśnienie+wiatr" albo na meteorogramie.
Chodząc po górach trzeba być przygotowanym na to, że szczyty gór mogą nagle zostać przykryte chmurami, mimo, że chmur, jak okiem sięgnąć, nie było. Podczas przepływu powietrza przez góry pojawia się składowa pionowa ruchu powietrza rzędu kilku metrów na sekundę, a to może prowadzić do utworzenia się chmury, której przed chwilą nie było, była jednak wysoka wilgotność względna powietrza. To nie jest przepływ chmury z jednego miejsca na drugie, chmura po prostu się tworzy i pokrywa wszystko swoją mgłą z dramatycznie niską widzialnością.
Mechanizm powstawania opadów w drugiej połowie nocy i burz nad ranem polega na radiacyjnym wychładzaniu górnej warstwy chmur. Deszcz w drugiej połowie nocy ma miejsce gdy w górnej warstwie chmur rozwinie się chwiejna równowaga. Na rozwój chmury, która stanie się chmurą opadową, potrzeba kilku godzin i z powstałej w takich warunkach chmury nad ranem zaczyna padać deszcz. Burza z kilkoma grzmotami spektakularnie kończy zapoczątkowaną pod osłoną nocy konwekcję w środkowej troposferze.
W meteorologii burzę definiuje się jako wyładowania atmosferyczne związane z występowaniem chmur Cumulonimbus. Model numeryczny prognozy pogody nie ma żadnych informacji o stanie elektrycznym atmosfery, wobec tego automatycznie nie ma w prognozie informacji o burzach. Natomiast sporo wiadomo o wyglądzie kłębiastych chmur deszczowych, choćby na podstawie zdjęć satelitarnych, ale czy zagrzmi, można o tym sądzić jedynie w sposób pośredni.
W tym celu należy obserwować wartość wskaźnika CAPE (www.wetterzentrale.de/topkarten/fsavneur.html).
CAPE przedstawia potencjalną energię konwekcji wyliczaną na podstawie pionowego rozkładu temperatury i wilgotności. CAPE o wartości o około 500 J/kg wskazuje na przelotny deszcz, CAPE > 800 to prawdopodobieństwo burzy, CAPE > 1000 to silna burza.
Aktualizacja W modelach UM 4 km oraz UM 1.5 km uruchomiona została eksperymentalnie informacja o liczbie wyładowań atmosferycznych. Więcej informacji w osobnej odpowiedzi.
Zazwyczaj dlatego, że zmieniły się prognozy z modeli globalnych, przygotowywanych poza ICM, na podstawie których uruchamiamy nasze obliczenia.
Drugi powód jest taki, że im prognoza jest na odleglejszy termin, tym jest obarczona większą niepewnością i jest mniej wiarygodna. Co nie znaczy, że nie ma wyjątków od tej reguły (patrz: następne pytanie).
Zasadniczo tak, choć nie zawsze. Na przykład, prognozy modelu UM startujące o godzinach 00 i 12 wykorzystują szerszy zestaw warunków początkowych, niż prognozy z godzin 06 i 18, więc bywają bardziej wiarygodne.
Drugi powód, bardziej ogólny — model potrzebuje, szczególnie w okresie letnim, w okresie intensywnych zjawisk konwekcyjnych, tzw. "rozbiegu". To oznacza, że pierwsze godziny prognozy mogą jeszcze nie pokazywać gwałtownych opadów czy burz. Warto wtedy sprawdzić prognozę obliczoną wcześniej.
Pole ciśnienia decyduje o kierunku i prędkości napływu mas powietrza na wszystkich poziomach atmosfery. Masy powietrza, kształtujące się nad obszarami ciepłymi lub zimnymi, suchymi lub wilgotnymi, przynoszą określony typ pogody. Wszystko to dodatkowo jest komplikowane procesami na frontach atmosferycznych i oddziaływaniem warunków lokalnych.
Warunki lokalne mają decydujący wpływ na typ pogody i przebieg procesów atmosferycznych, kiedy nie ma zmian temperatury i wilgotności wywołanych napływem nowej masy powietrza, albo gdy są one znikomo małe. I chociaż w pogodzie nie ma "czystych" lokalnych albo adwekcyjnych przypadków, przynajmniej te dwa czynniki rywalizują ze sobą; typ pogody określa ten, którego wkład jest większy.
Śledząc Państwa komentarze do numerycznej prognozy pogody zorientowałem się, że gdy mają wiać wiatry znad Arktyki - to będzie bardzo zimno, natomiast gdy napływa powietrze polarno-morskie, to też będzie zimno, ale już nie aż tak bardzo, a za to wilgotno. Dotychczas wydawało mi się, że Arktyka leży na terenach polarnych (lub odwrotnie), a w każdym razie, że to ten sam kierunek. Tymczasem okazuje się, że wiatry arktyczne są zimniejsze od polarnych, a śnieg z kierunków polarnych jest mokry, podczas gdy pochodzący z Arktyki - suchy. To gdzie jest ta meteorologiczna Arktyka, a gdzie są te meteorologiczne tereny polarne? Bo geograficznie rzecz biorąc znajdują się chyba w tym samym miejscu?
W meteorologii za obszar arktyczny przyjęto obszar okołobiegunowy na północ od 70. równoleżnika. Powietrze przebywające nad tym obszarem, który jest pokryty śniegiem i lodem (w lecie topniejącym śniegiem i lodem), przybiera określone cechy odróżniające je od powietrza kształtującego się w innych rejonach i nazywa się powietrzem arktycznym. (PA)Drugim obszarem, nad którym formuje się masa powietrza krańcowo różniąca się od poprzedniej, jest obszar wyżów podzwrotnikowych (wyż azorski na Atlantyku). Północna granica tego obszaru znajduje się w pobliżu 45. stopnia szerokości geograficznej. Powietrze przebywające w obszarze wyżu azorskiego jest ciepłe i wilgotne i nazywane jest powietrzem zwrotnikowym (PZ). Kiedy napłynie do nas odczuwamy je jako powietrze łagodne; żadna inna masa powietrza nie ma tej cechy.
Pozostała część Atlantyku, znajdująca się na północ od 45. równoleżnika, w nazewnictwie meteorologicznym to obszar polarny, tu formuje się powietrze polarne (PP). Ma ono cechy pośrednie między ciepłym i wilgotnym powietrzem zwrotnikowym a zimnym i o małej zawartości pary wodnej powietrzem arktycznym.
Mamy zatem trzy masy powietrza, dla ich rozdzielenia wystarczą dwa fronty. Front arktyczny rozdziela PA od PP, front polarny - PP od PZ.
fala na froncie?
Fala na froncie poprzedza stadium utworzenia się niżu. Zamknięcie się pierwszej izobary wokół wierzchołka fali jest oznaką utworzenia się młodego niżu. Rozwijając się staje się on niżem dojrzałym w momencie rozpoczęcia okludowania się frontów atmosferycznych.
Niż jest wirem. Żeby z fali na froncie powstał ruch wirowy, musi być zasilony
cykloniczną wirowością. Może ona pochodzić od źródła ciepła
, typowym
obszarem takiego źródła jest w chłodnej porze roku Morze Śródziemne, albo od
prądu strumieniowego - tu pora roku nie jest ważna.
ADWEKCJA - to poziomy ruch powietrza, w wyniku którego zmienia się w danym punkcie np. temperatura, wilgotność i inne wskaźniki opisujące dotychczasową pogodę.
PRĄD STRUMIENIOWY - bardzo silny strumień powietrza występujący w pobliżu tropopauzy. Na mapach pogody najczęściej widać go na powierzchni 300 hPa (ok. 9 km). Charakteryzuje się dużym gradientem prędkości wiatru (zmniejszaniem się prędkości wiatru na jednostkę odległości od osi p.s.). Gradient prędkości wiatru jest miarą wirowości, która jest transportowana do niższych warstw atmosfery stając się starterem niżu na froncie atmosferycznym. Jeśli nie dochodzi do generacji niżu, wówczas izobary przybierają krzywiznę cykloniczną albo zmieniają dotychczasową krzywiznę w stronę krzywizny cykloniczne. Opisane wyżej zmiany mają miejsce w obszarze na lewo od osi p.s., w obszarze na prawo od osi p.s. transportowana jest wirowość antycykloniczna.
WIROWOŚĆ - definiuje się jako rotację wektora prędkości. Termin ten zrobił karierę, kiedy w latach 40. XX wieku sformułowana została teoria rozwoju układów barycznych; zmianę wirowości przyjęto w niej jako miarę rozwoju niżu albo wyżu, a nie sam spadek lub wzrost ciśnienia.
Niż jest wirem o osi pionowej, izobary mają krzywiznę cykloniczną, ruch powietrza odbywa się przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, ciśnienie w centrum wiru jest najniższe. Wielkość ciśnienia nie jest najważniejsza, ze względów praktycznych najistotniejsza jest cykloniczna krzywizna izobar powodująca zbieżność wiatru i wymuszająca ruch powietrza do góry. W rezultacie tworzą się chmury, potem opady.
Podobna sytuacja występuje w przypadku wyżu, który też jest wirem o osi pionowej, pozostałe jego cechy są zaprzeczeniem cech niżu: antycykloniczna krzywizna izobar, ruch powietrza zgodny z ruchem wskazówek zegara. Zamiast zbieżności wiatru w obszarze objętym niżem występuje rozbieżność wiatru i ruchy zstępujące. Prowadzą one do wytworzenia się inwersji osiadania (warstwa, w której temperatura z wysokością wzrasta; gdy nie ma ruchów zstępujących temperatura powietrza obniża się z wysokością). Inwersja, ściślej inwersja temperatury, wywiera istotny wpływ na pionowy rozwój chmur kłębiastych.
TEMPERATURA EKWIWALENTNO-POTENCJALNA - przedstawia wielkość ogrzania powietrza wskutek skondensowania całej zawartej w nim pary wodnej (przy danym ciśnieniu), następnie adiabatyczne (bez wymiany ciepła z otoczeniem) sprowadzenie tak ogrzanego powietrza do ciśnienia 1000 hPa. Izotermy Te-p przedstawia się na mapie powierzchni 850 hPa (wysokość ok. 1,5 km n.p.m.), ponieważ wyraźniej widać na niej pozycję frontów atmosferycznych oraz obszar zajęty przez powietrze arktyczne, polarne i zwrotnikowe. Na mapie powierzchni 850 hPa także przedstawiane są izotermy temperatury powietrza, ale nie wskazują one obszarów zajętych przez poszczególne masy powietrza.
Kryterium klasyfikującym cyklon tropikalny jako huragan nie jest wartość ciśnienia w jego centrum lecz prędkość wiatru, która w pobliżu centrum wiru powinna przekraczać 32 m/s, wtedy cyklon tropikalny jest ogłaszany huraganem pierwszej kategorii. Jedno z drugim - ciśnienie, a właściwie gradient ciśnienia i wiatr - ma niewątpliwy związek, ale względy praktyczne wskazują, by posługiwać się prędkością wiatru przy definiowaniu kategorii huraganu wraz z określeniem skutków jaki wywiera.
Więcej szczegółów pod adresem: www.nhc.noaa.gov/aboutsshs.shtml.
Pojęcia dotyczące konwekcji w atmosferze ewoluują w miarę rozwoju technik pomiarowych (satelitarnych i radarowych oraz zautomatyzowanych pomiarów intensywności opadu). W terminologii formalnej zawartej w Słowniku meteorologicznym, PTE/IMGW 2003 nie występuje ani pojęcie superkomórki, ani tym bardziej - mezoskalowego systemu konwekcyjnego. Profesorów meteorologii synoptycznej w Polsce nie ma, łowcy burz przenoszą wprost pojęcia z USA na nasz lokalny grunt.
Pamiętajmy jednak, że NY jest na szerokości geograficznej Neapolu, a północna granica USA to południowy skraj Polski. Dodatkowo tam zdarzają się często napływy powietrza od Zatoki Meksykańskiej, z zanikających cyklonów tropikalnych, o znacznej zawartości pary wodnej, a tym samym o olbrzymiej energii chwiejności. Przebieg zjawisk konwekcyjnych na Wielkich Równinach nijak ma się do przebiegu konwekcji nad Niziną Środkoeuropejską, dodatkowo leżymy w cieniu Alp, Sudetów i Karpat.
Pojęcie superkomórki zaczęliśmy wprowadzać w naszych komentarzach publikowanych od 1998 roku, gdy okazało się, że system numeryczny co raz latem prognozuje „pawie oczka” opadów, przekraczających 30 mm/3h.
Wracając do definicji - za superkomórkę uważamy zespół wielu chmur CB, przykrytych wspólnym kowadłem, oczywiście z burzą i opadami nawalnymi, ale zespół ten nie wytwarza własnej cyrkulacji poza oddziaływaniem w bliskim otoczeniu (20-30 km). Superkomórka ma w środkowoeuropejskich warunkach 80-200 km średnicy. Mezoskalowy system konwekcyjny (z angielska MCS) wytwarza własną, dłużej trwająca cyrkulację w formie fali lub niewielkiego ośrodka niżowego na południkowo ułożonym froncie lub tworzy się bez udziału frontu w masie powietrza o znacznej energii chwiejności i zasobie pary wodnej.
Z licznych obserwacji satelitarnych i niekiedy z doniesień medialnych takie MCS w Europie i okolicach można obserwować na południe od Alp, południowych Karpat i nad wybrzeżami Morza Śródziemnego i Czarnego, nad Polską typowego MCS nie są obserwowane.
Serwis meteo.pl zajmuje się przede wszystkim prognozami krótkoterminowymi, a nie klimatologią globalną, ale spróbujemy krótko odpowiedzieć:
W materiałach medialnych przytacza się informacje o skutkach istotnego ocieplenia klimatu – większej intensywności cyklonów tropikalnych, falach upałów, suszach, czy powodziach w różnych regionach świata, jednak prawie nigdy nie dowiadujemy się o przyczynach powodujących te zjawiska. Poza cyklonami tropikalnymi, w miarę regularnymi i zlokalizowanymi w określonej strefie klimatycznej, to upały, susze i powodzie są spowodowane zmianami lub charakterystycznymi cechami cyrkulacji atmosfery i oceanu – tu należy się doszukiwać zasadniczych przyczyn zmian klimatu. Wspomnieć należy, że nie tylko prądy oceaniczne transportują energię pochłoniętą przez Ziemię w strefie równikowej i podzwrotnikowej ku biegunom, równie istotne jest przenoszenie energii przez ciepło utajone (na parowanie wody pochłaniana jest energia, przy kondensowaniu w chmurze oddawana) oraz przenoszenie poprzez „zwykłą” adwekcję.
Przy analizowaniu zmian klimatu na podstawie obserwacji wykonywanych regularnie od 150 lat należy pamiętać, że geologiczne epoki ochładzania i ocieplania klimatu Ziemi – miocen, pliocen i plejstocen trwały od 23 milionów lat, zaś ocieplenie w obecnej epoce holocenu ma dopiero niecałe 12 tysięcy lat. To tak jak porównać rok do jego ostatnich 4,6 godzin, a w tym wyliczeniu 150 lat obserwacji ma miarę 210 sekund.
Badanie klimatu to nie tylko sprawdzanie temperatury, ten element jest wynikiem wielu procesów - cyrkulacji atmosfery i oceanów, przemian fazowych wody, powstawania chmur i opadów – o czym stale piszemy w naszych komentarzach, pokazując na przykładach jak zmienna jest atmosfera.
Warto też zajrzeć na stronę: naukaoklimacie.pl
To nowy serwis, który będzie uzupełniał dotychczasowo istniejące. Prezentujemy w nim wybrane informacje z modeli liczonych w ICM oraz długoterminową prognozę z globalnego modelu GFS.
Wyniki z modeli UM 1.5 km oraz WRF należy traktować jako eksperymentalne. Nie gwarantujemy, że będą dostępne w przyszłości.
Spojrzenie na prognozę na większym obszarze ma sens, szczególnie przy opadach czy zachmurzeniu. W ten sposób możemy próbować ocenić, jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia danego zjawiska. Jeśli np. opadami objęte jest pół Polski, a nas interesuje lokalizacja na środku tego obszaru, to deszcz prawie na pewno nas nie ominie. Jeśli zaś prognozujemy opady lokalnie, to kilkanaście czy kilkadziesiąt kilometrów niedokładności (przesunięcia) w prognozie może mieć istotne znaczenie.
Tak - za pomocą kółka w myszy, przycisków +/- w prawym górnym rogu ekranu albo poprzez rozsunięcie palców (w ekranach dotykowych).
Tak, dla warstw temperatur, wiatru na wysokości 10 m oraz topografii, przy bardzo dużych powiększeniach mapy wyświetlane są dodatkowo wartości liczbowe.
Tak. Klawisz spacji wyświetla prognozę na kolejną godzinę. Klawisz b cofa prognozę o jeden krok. Klawisze strzałek przesuwają mapę, + i - przybliżają lub oddalają widok.
Należy kliknąć dwukrotnie na nazwę wybranej mapy. Otworzy się ona w nowym oknie, a w pasku adresu będzie podany link do tej właśnie mapy z odpowiednim powiększeniem i położeniem.
Należy kliknąć po prawej stronie nazwy modelu lub warstwy w ikonkę z symbolem "i".
Poniżej podane są najwcześniejsze godziny, od kiedy prognozy mogą być dostępne. Nie gwarantujemy, że nie zdarzą się opóźnienia.
Model UM 4km:Warto też pamiętać o tym, że nie zawsze najnowsza prognoza jest najlepsza.
Należy odświeżyć widok w przeglądarce. W Chrome, Firefoksie i Internet Explorerze można to zrobić np. klawiszem F5.
Nie jesteśmy w stanie zawczasu przygotować wszystkich możliwych widoków, dlatego czasami mapy muszą być generowane na bieżąco.
Najdłużej może trwać czekanie na warstwy złożone, np. zachmurzenie i opady.
Z powodów analogicznych jak w poprzedniej odpowiedzi.
W tej chwili meteogramy dostępne są dla modeli UM 4 km oraz WRF. Planujemy w kolejnych miesiącach włączenie eksperymentalnie modelu UM 1.5 km.
Trzeba wybrać jedną z warstw podpisanych Meteogramy, przybliżyć trochę widok i kliknąć środkiem ikonki rączki w wybrany punkt. Proszę pamiętać o wyłączeniu blokad wyskakujących okienek dla tej witryny.
Meteogramy przygotowywane są dla co siódmego węzła siatki oraz dodatkowo na terenie Polski w węzłach najbliższych siedzibom gmin.
Każdy kwadrat oznacza jeden element siatki modelu. Nie planujemy interpolować kolorów pomiędzy kolejnymi kwadratami, ponieważ w ten sposób wprowadzalibyśmy w błąd sugerując, że prognoza jest liczona z większą dokładnością, niż w rzeczywistości.
Pomyśleliśmy. Rozdzielone warstwy zachmurzenia i opadów są dostępne w zakładce "Mapy szczegółowe" na stronie www.meteo.pl.
Serwis X zapewne nie oferuje możliwości powiększania i przesuwania map. Z tego powodu, dla każdej nowej prognozy musi przygotować nie więcej niż kilkaset obrazków na raz. U nas, dla takiego samego zestawu danych, musielibyśmy ich za każdym razem przygotowywać kilkadziesiąt tysięcy. Może w przyszłości tak zrobimy, na razie nie mamy tak dużych wolnych zasobów.
To jest efekt działania blokady przed nadmiernym obciążeniem serwerów. Takie powiększenie nie wnosi żadnych nowych informacji - model GFS jest modelem globalnym, przez co nie ma takiej samej dokładności (rozdzielczości), jak nasze modele.
Wszystko można zminimalizować - służy do tego przycisk "-" przy każdej z kontrolek.
Obsługujemy przede wszystkich współczesne wersje Firefoxa i Chrome oraz Internet Explorer w wersji 9 i wyższej.
Zgodnej z ustawieniami komputera, na którym jest wyświetlany. Dla komputerów/tabletów/smartfonów z polską strefą czasową, będzie to CET/CEST.
Prosimy o kontakt pod adresem: mapy-meteo małpa icm.edu.pl
Od czasu do czasu wprowadzamy zmiany w serwisie i może się zdarzyć, że przeglądarka przechowuje w pamięci podręcznej nieaktualną treść. Należy odświeżyć stronę w przeglądarce. Można nawet wykonać "pełne odświeżenie" - klawiszami Ctrl + F5.
Dla Polski stosujemy następujący algorytm:
Tak jest tylko przy małych powiększeniach mapy, z przyczyn technicznych. Przy większych powiększeniach miejscowości mają nazwy zgodne z językiem urzędowym.
Dane pochodzą z wielu źródeł, w zależności od stopnia powiększenia: OpenStreetMap, NaturalEarth, Humanitarian Information Unit of the U.S. Department of State oraz Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych.
Tylko w tym samym zakresie, w jakim korzysta nasza aplikacja www (WMTS). Nie ma możliwości zadawania ogólnych zapytań WMS ze względu na ochronę serwisu przed dodatkowym obciążeniem. Udostępnienie dedykowanych usług WMS możliwe jest tylko na podstawie odrębnych umów dwustronnych zawartych z ICM UW.